Erbo-dóu-mau-de-dènt
Hyoscyamus niger
Solanaceae
Àutri noum : Jusquiam-negre, Erbo-de-bregand, Erbo-de-mort, Endourmidouire, Erbo-de-dènt.
Nom en français : Jusquiame noire.
Descripcioun :L'erbo-dóu-mau-de-dènt es uno planto devengudo pu raro qu'à passa tèms emé l'esvalimen dis escabot de fedo. D'efèt trachis proche di jasso ounte soubro proun de femié. Autramen es eisado de recounèisse emé si poulìdi flour di dos coulour.
Usanço :"L'ai agu ramassado, i'avié pas de dentisto coume i'a aro, e se sounavian coume acò... Alor metian la grano sus de braso, se brulavo, fumavo e metian uno bolo vuejo dessus, à l'envers, pèr que lou fum rentrèsse bèn, lou tournavon e i vieujavon d'aigo boulènto dedins, e fasian uno fumigacioun. Ero rare que lou mau de dènt passèsse pas", L. Saunier in O. Madon, op.cit. p. 109.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyoscyamus
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Jauno Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Jasso
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hyoscyamus niger L., 1753
Erbo-bruno
Plantago arenaria
Plantaginaceae
Àutri noum : Badasso, Grano-de-niero, Erbo-di-niero, Tèsto-d'aucèu.
Nom en français : Plantain des sables.
Descripcioun :L'erbo-bruno, encaro noumado badasso o grano-de-niero (en counfusioun emé Plantago arenaria), es uno planto de l'an (10 à 60 cm) que trachis dins la sablo e sus li ribo de ribiero. Es uno planto ramificado que douno d'èr à Plantago afra mai que se n'en destrìo d'un biais segur emé si bratèio de la flour coumpausado que soun mai longo qu'elo.
Usanço :Tèn soun noum de la formo de la grano que ramento aquelo de la niero. Bouta dins l'aigo, li grano gounflon proun, e acò es esta emplega en farmacìo (enca à l'ouro d'aro) e dins l'industrìo (mucilage). Ajudo à caga d'un biais dous. De nouta qu'es un farmacian de Perno-li-font, M. Terrasse, que dounè l'enavans de sa culturo en Vau-cluso, dins lis annado 1920. Vèire peréu l'erbo-di-niero.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Terraire safrous
- Ribiero
- Sablo
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Plantago arenaria Waldst. & Kit., 1802